Indian-festival-vijayadashami: विजयादशमी (दसरा) 2025: महत्व, पूजा पद्धती, परंपरा व शुभ मुहूर्त

            Dasara 2025

भारतीय अलंकार न्यूज 24

नीलिमा शिंगणे जगड 

दसरा किंवा विजयादशमी हा हिंदू धर्मातील प्रमुख आणि उत्साहाने साजरा होणारा सण आहे. आश्विन शुक्ल पक्षाच्या दशमी तिथीला हा सण साजरा केला जातो. या दिवशी भगवान श्रीरामांनी रावणाचा वध करून धर्माच्या विजयाची पताका फडकावली होती, म्हणूनच याला विजयादशमी असे म्हटले जाते.

दसऱ्याचे धार्मिक महत्त्व

या दिवशी श्रीरामाचा विजय स्मरणात ठेवून धर्मावर अधर्माचा विजय साजरा केला जातो.

देवी दुर्गेने महिषासुराचा वध करून धर्मरक्षण केले होते. त्यामुळे हा दिवस विजयाचा प्रतीक आहे.

हा दिवस चार प्रमुख मुहूर्तांपैकी एक शुभ मुहूर्त मानला जातो. त्यामुळे विवाह, गृहप्रवेश, नवी खरेदी, वाहन खरेदी, सोने खरेदी यासाठी वेगळा मुहूर्त पाहण्याची गरज नसते.

दसऱ्याच्या परंपरा व प्रथा

शमीची पूजा व सीमोल्लंघन  मराठवाडा, विदर्भ व महाराष्ट्रात शमीची पूजा करून सीमोल्लंघन करण्याची परंपरा आहे. या वेळी सोन्याच्या पानासारखी शमीची पाने एकमेकांना देऊन “सोनं घे, सोनं दे” अशी शुभेच्छा दिली जाते.

अपराजिता देवीची पूजा  

दसऱ्यादिवशी अपराजिता देवीचे पूजन करून यश व विजयाची प्रार्थना केली जाते.

शस्त्रपूजा  

हा दिवस पराक्रमाचा मानला जात असल्याने युद्धसज्जतेसाठी व शौर्याच्या स्मरणार्थ शस्त्रपूजा केली जाते. पूर्वीच्या काळी छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या दरबारातही याची परंपरा होती.

कृषीमहोत्सव 

पावसाळा संपल्यावर शेतकरी पीक तयार झाल्याच्या आनंदात हा सण साजरा करतात. धान्य देवास वाहून सीमोल्लंघनाला नेण्याची प्रथा आहे.

दसऱ्याच्या दिवशी काय करावे?

नवीन वाहन खरेदी करावी.

गृहप्रवेश किंवा नवी वस्तू घेणे अत्यंत शुभ.

सोनं खरेदी करणे अत्यंत मंगलकारी मानले जाते.

शस्त्रपूजा व शमीची पूजा जरूर करावी.

सीमोल्लंघन करून कुटुंबासह सुवर्णपत्रांची देवाणघेवाण करावी.

दसरा 2025 शुभ मुहूर्त

दसऱ्याच्या दिवशी स्वतंत्र मुहूर्त पाहण्याची गरज नाही. संपूर्ण दिवस शुभ व मंगलकारी मानला जातो.

दसऱ्याबद्दल सामान्य प्रश्न (FAQ)

Q. दसरा का साजरा केला जातो?

➡️ भगवान श्रीरामांनी रावणाचा वध करून धर्माचा विजय मिळवला म्हणून. तसेच देवी दुर्गेने महिषासुरावर विजय मिळवला होता.

Q. दसऱ्याला काय खरेदी करणे शुभ मानले जाते?

➡️ सोनं, नवे वाहन, नवे घर किंवा कुठलीही नवी वस्तू.

Q. सीमोल्लंघन म्हणजे काय?

➡️ दसऱ्याच्या दिवशी शमीची पूजा करून सीमा ओलांडण्याचा विधी करणे म्हणजे सीमोल्लंघन. यात सुवर्णपानांची देवाणघेवाण केली जाते.

Q. शस्त्रपूजेचा अर्थ काय?

➡️ शौर्य, पराक्रम व संरक्षण यांचे प्रतीक म्हणून शस्त्रांची पूजा केली जाते.

निष्कर्ष

दसरा हा फक्त धार्मिक सण नाही तर विजय, पराक्रम, समृद्धी व नव्या आरंभाचे प्रतीक आहे. प्रत्येक घरात हा दिवस आनंद, उत्साह आणि मंगलमय कार्यांसाठी शुभ मानला जातो.

Disclaimer

या लेखामध्ये दिलेली माहिती प्राचीन शास्त्र, पुराणे व पारंपरिक श्रद्धांवर आधारित आहे. स्थानिक परंपरा व वेगवेगळ्या प्रांतातील पद्धतीनुसार यामध्ये थोडाफार फरक असू शकतो. वाचकांनी आपल्या श्रद्धेनुसार व परंपरेनुसार आचरण करावे.